Cynk (Zn) uczestniczy we wszystkich procesach życiowych w naszym organizmie. Ma wpływ na wzrost i rozwój organizmu, układ odpornościowy, prawidłowe działanie zmysłów (wzrok, smak), stan skóry i gojenie ran. Jest wymagany do syntezy białek i powstawania kolagenu. Odgrywa ważną rolę w stabilizacji struktury białek. Wspomaga enzymy wykorzystywane w procesach energetycznych komórki i syntezy DNA. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania prostaty i gruczołów rodnych. Bierze udział w pracy mięśni. Jest potrzebny do wytwarzania insuliny. Pomaga zapobiegać powstawaniu wolnych rodników. Bierze udział w budowaniu i odbudowywaniu kości. Jest jednym z czynników umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Pomaga utrzymać odpowiednią ilość witaminy E w organizmie. Ochrania wątrobę przed uszkodzeniem chemicznym. Cynk wpływa na wydzielanie endorfiny, czyli hormonu szczęścia decydującego o dobrych stosunkach z innymi ludźmi, optymizmie życiowym i aktywności. Bogatym źródłem cynku są skorupiaki (kraby, ostrygi), ryby, mięso (wołowina), a także orzechy, ziarna zbóż i rośliny strączkowe. Zawartość cynku w produktach zbożowych zależy od stopnia oczyszczenia ziarna, ponieważ większa jego część znajduje się w zewnętrznych warstwach i procesy przemysłowego przetwarzania powodują duże straty. Związki cynku są wrażliwe na warunki zewnętrzne,np. światło, wilgoć, temperaturę. Aby więc uchronić produkty spożywcze przed utratą cynku, należy trzymać je w ciemnym, suchym i chłodnym miejscu. Jego ilość zmniejsza się także w zamrażanych produktach żywnościowych. Obniżenie poziomu cynku w organizmie powodują ta- kie choroby, jak biegunka, cukrzyca, choroby nerek, marskość wątroby. Duża jego ilość wydziela się z potem. Pokarmy roślinne bogate w cynk (szczególnie nieoczyszczone ziarno) są gorzej przyswajane ze względu na obecność w nich kwasu fitynowego. Dlatego osoby stosujące ścisłą dietę wegetariańską powinny spożywać do 50% więcej cynku. Przyswajanie go pogarsza żelazo, natomiast polepsza je witamina B6, miedź, wapń i fosfor. Nadmiar cynku może powodować niedobór miedzi.
Obniżenie poziomu cynku w organizmie powodują takie choroby, jak biegunka, cukrzyca, choroby nerek, marskość wątroby
Za dużo cynku
Jeśli przez długi czas w pożywieniu było za dużo cynku, może to wywołać obniżenie odporności organizmu, podrażnienie przewodu pokarmowego, bóle głowy, upośledzenie odczuwania smaku i zapachu, zaburzenia widzenia w ciemności, zaburzenia produkcji krwinek oraz pogorszenie profilu cholesterolu.
Za mało cynku
Jeśli przez długi czas w pożywieniu było za mało cynku, może to skutkować mniejszą odpornością organizmu na infekcje, zwłaszcza na przeziębienia i grypę, podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi, zmianami skórnymi, wypadaniem włosów, dłuższym gojeniem się ran i oparzeń, nadmierną skłonnością do męczliwości, obniżoną sprawnością umysłu i kłopotami z pamięcią, impotencją, bezpłodnością i zaburzeniami miesiączkowania, cienkimi paznokciami z białymi plamami, większą skłonnością do cukrzycy i miażdżycy, chorobami prostaty, a zwłaszcza jej przerostem, zaburzenia- mi wzrostu, opóźnieniem rozwoju płciowego i trądzikiem młodzieńczym, pogorszeniem zmysłu smaku, węchu i wzroku, mniejszą wytrzymałością kości, a nawet osteoporozą.
Fragment z przygotowywanej do druku książki Zbigniewa Młynarskiego „Jedz dobrze i nie tyj”
