Dobroczyńca organizmu
Błonnik pokarmowy (inaczej zwany włóknem pokarmowym) zbudowany
jest ze złożonych węglowodanów pochodzących ze ścian komórek roślinnych (celulozy, hemicelulozy i pektyny), a także związków nienależących do węglowodanów – lignin. Nie poddają się one działaniu enzymów trawiennych układu pokarmowego człowieka. Błonnik nie jest uważany za składnik odżywczy, bo nie dostarcza energii, witamin ani minerałów. Jest jednak niezbędny ze względu na inne funkcje. Pobudza perystaltykę jelit, co przeciwdziała zaparciom. Poprzez zwiększenie wypełnienia jelit hamuje odczucie głodu. Wytwarza też w jelitach odpowiednie środowisko dla rozwoju pożądanej flory bakteryjnej. Poza wymienionymi korzyściami błonnik wpływa równie pożytecznie na cały organizm. Zwiększa wydalanie związków sterolowych (np. cholesterolu), przez co obniża ich zawartość we krwi i przeciwdziała miażdżycy. Poprzez przyspieszenie przesuwania treści jelitowej skraca czas kontaktu organizmu i substancji rakotwórczych zawartych w pokarmie, co zmniejsza ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Najlepszymi źródłami błonnika pokarmowego są otręby pszenne, płatki kukurydziane, rośliny strączkowe (groch, fasola), soja, orzechy i niektóre owoce (porzeczki, maliny). Badania prowadzone w ostatnich latach wykazały, że oprócz błonnika istnieje wiele związków, które mają bardzo podobne właściwości. Są to m.in. niepodlegająca trawieniu przez enzymy trawienne skrobia, czyli tzw. skrobia amylazooporna – RS, a także fruktany (węglowodany, których podstawowym budulcem jest fruktoza). Również one nie są trawione przez enzymy i stanowią pożywienie dla bakterii jelitowych. Spożywanie błonnika wpływa na zmniejszenie wchłaniania związków mineralnych i cholesterolu.
Spożywanie błonnika wpływa na zmniejszenie wchłaniania związków mineralnych i cholesterolu.
Za dużo błonnika
Jeśli przez długi czas w pożywieniu było za dużo błonnika, może to spowodować zwiększenie trwałego wiązania niektórych składników mineralnych w świetle jelita (np. żelazo, wapń, miedź, cynk), przez co zmniejsza się ich wchłanianie i wykorzystanie.
Za mało błonnika
Jeśli przez długi czas w pożywieniu było za mało błonnika, może to prowadzić do zaparć i hemoroidów, wystąpienia miażdżycy naczyń krwionośnych, kamicy wątrobowej, polipów i nowotworów jelita grubego, a u kobiet rozwoju raka sutka.
Fragment z przygotowywanej do druku książki Zbigniewa Młynarskiego „Jedz dobrze i nie tyj”
